1. Ngày lễ ANZAC tại Úc là ngày gì?
Anzac là tên lễ kỷ niệm chiến dịch quân sự có tổn thất lớn nhất của liên minh quân đội Australia – New Zealand trong Thế chiến thứ nhất. ANZAC là từ viết tắt của Australia and New Zealand Army Corps, hay tiếng Việt gọi là liên quân Australia và New Zealand. Đây cũng là một trong những ngày nghỉ lễ chính của cả 2 quốc gia để tưởng nhớ những người con quả cảm đã hy sinh trong chiến tranh. Khi Thế chiến thứ nhất nổ ra, Úc và New Zealand đều đang là thuộc địa của Anh.
Ngày lễ ANZAC (Australia and New Zealand Army Corps) diễn ra hàng năm vào ngày 25/4 kể từ năm 1916.
2. Ý nghĩa của ngày lễ ANZAC
Ngày lễ ANZAC là một ngày mang đầy ý nghĩa thiêng liêng và nhân văn ở Úc và New Zealand. Vào ngày này, người dân bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với những người đã tham gia hoặc ngã xuống trong những cuộc chiến tranh bảo vệ tổ quốc và cộng đồng thế giới.
Dù cả Úc và New Zealand có chủ quyền riêng nhưng lại có chung một ngày lễ.
Ngày lễ này kỷ niệm cuộc đổ bộ của Quân đoàn Australia và New Zealand (Australian and New Zealand Army Corps) lên đảo Gallipoli ở Thổ Nhĩ Kỳ trong Chiến tranh thế giới thứ nhất vào năm 1915. Các binh sĩ Australia và New Zealand là một bộ phận trong cuộc viễn chinh của quân đội Đồng minh được thành lập ra để chiếm giữ bán đảo Gallipoli. Gần 3.000 binh sĩ New Zealand đã ngã xuống trong suốt chiến dịch Gallipoli kéo dài tám tháng này.
Dù cả Úc và New Zealand có chủ quyền riêng nhưng lại có chung một ngày lễ. Rất hiếm khi hai quốc gia cùng có một lễ tưởng niệm như thế này.
3. Các hoạt động vào ngày lễ ANZAC
Những hoạt động kỷ niệm Anzac Day bao gồm: diễu binh của các cựu chiến binh, các hoạt động tưởng niệm như trang hoàng nghĩa trang liệt sỹ, gặp mặt cựu chiến binh và đặc biệt là ngày duy nhất trong năm, người dân được chơi cá cược có tên gọi “two-up” hợp pháp tại Australia.
Dưới đây là một số cách mà người Úc kỷ niệm Ngày Anzac:
Lễ hừng đông
‘Lễ lúc Bình minh’ được cử hành lần đầu tiên kể từ thập niên 1920 và ngày nay càng ngày càng có nhiều người tham dự lễ này hơn bao giờ hết. Trong tất cả các thủ phủ của Úc và hầu hết các thị trấn trên khắp đất nước, nhiều người tụ tập vào lúc bình minh để nhớ Anzacs . Một số lễ có thể chỉ là việc một vài người tập hợp và dành một phút im lặng. Những buổi lễ lớn hơn có sự tham dự của hàng ngàn người, trong đó có các vị chức sắc và cựu chiến binh. Các lễ long trọng hơn được thực hiện bởi một giáo sĩ và kết hợp với các bài thánh ca, bài đọc, kèn truy điệu và đặt vòng hoa cũng như bắn súng.
Đi hành hương
Những năm gần đây việc những người Úc đi đến thăm các chiến trường có ý nghĩa lịch sử đối với quân đội Úc ngày càng phổ biến. Vịnh Anzac, ở bán đảo Gallipoli tại Thổ Nhĩ Kỳ, là nơi quân đội Úc đổ bộ, trở thành một trong những điểm hành hương của nhiều người. Lễ Hừng đông tại Vịnh Anzac thu hút hàng nghìn khách du lịch mỗi năm.
Kèn thu quân
Trong truyền thống quân sự, Kèn Thu quân là cuộc thổi kèn kết thúc các hoạt động trong ngày. Ngày nay Kèn Thu quân vang lên tại các đám tang quân sự và lễ tưởng niệm để báo rằng bổn phận của người chết đã chấm dứt và nay đã tới lúc họ an nghỉ trong hòa bình. Những âm thanh đầy ám ảnh của tiếng Kèn Thu quân vang lên vào lúc kết thúc ‘Lễ lúc Bình minh’ vang lên vào cuối ‘Lễ lúc Bình minh’.
Phút mặc niệm
Phút mặc niệm được cử hành sau ‘Lễ lúc Bình minh’. Đây là lúc để tưởng nhớ và tỏ lòng tôn kính cùng biết ơn đối với tất cả những người đã phục vụ đất nước. Trong một sáng kiến độc đáo vào Ngày Anzac năm 2014, Hội Cựu Chiến binh Úc (RSL) bán bản ghi âm ‘Phút Mặc niệm’. RSL là tổ chức hỗ trợ những người đã phục vụ trong Lực lượng Quốc phòng Úc. Bản ghi âm này được hơn 80 quân nhân nam nữ ghi lại. Người nghe có thể mua và lắng nghe 60 giây của Phút Mặc niệm qua điện thoại. Lợi nhuận của việc bán này sẽ được chuyển cho Quỹ ANZAC của RSL.
Cây hương thảo
Cây hương thảo truyền thống được cài vào ve áo trong Ngày ANZAC như một cách tưởng nhớ những người đã khuất. Loại rau thơm này được biết có tác dụng giúp cải thiện trí nhớ và mọc rất nhiều tại bán đảo Gallipoli. Những nhánh hương thảo được truyền tay trong lễ Ngày ANZAC.
Bữa điểm tâm "Gunfire"
Các tổ chức và nhóm cộng đồng thường tổ chức các bữa điểm tâm công cộng sau buổi ‘Lễ lúc Bình minh’. Thực đơn trong những bữa này thường có xúc xích, thịt heo muối, trứng. Món truyền thống ‘Gun fire’ cũng thường được dọn ra, bao gồm cà phê, trà hoặc sữa pha với rượu rum. ‘Gun fire’ khởi nguồn từ từ ngữ quân sự của Anh để chỉ việc binh sĩ Anh dùng trà vào buổi sáng.
Diễn hành Ngày ANZAC
Cuộc ‘diễn hành Ngày ANZAC’ được tổ chức tại các thị trấn và thành phố trên cả nước. Trong những năm gần đây, thân nhân của các cựu chiến binh cũng tham gia diễn hành. Người tham dự cuộc ‘diễn hành Ngày ANZAC’ hãnh diện mang các huy chương, huân chương khi đi diễn hành. Chỉ có những người được ban thưởng những huy chương, huân chương này mới được đeo ở ngực trái của họ. Thân nhân tham dự diễn hành thay cho những người đã khuất hoặc quá yếu không thể tham dự mang huy chương, huân chương ở bên phải ngực.
"Sấp – Ngửa"
Một trong những trò chơi truyền thống được ưa thích trong Ngày ANZAC là trò chơi ‘sấp ngửa’ (Two Up) Đây là ngày duy nhất trò chơi có tính cờ bạc này của Úc được phép chơi bên ngoài một địa điểm cờ bạc được cấp môn bài. Trò chơi này khởi đầu từ thập niên 1850 và được nhiều binh sĩ Úc chơi hồi Thế Chiến I. Một người được chọn từ đám đông (spinner) tung 2 đồng tiền cắc lên không rồi người chơi dự đoán kết quả. Nếu 2 đồng tiền ngửa thì người spinner thắng. Người này sẽ thua nếu hai đồng tiền sấp. Nếu một sấp một ngửa thì spinner thảy 2 đồng cắc lên không trở lại. Người chơi phải trên 18 tuổi và bất kỳ tiền lời nào thu được từ cuộc chơi sẽ phải bỏ vào hội từ thiện.
Bánh quy ANZAC
Một số binh sĩ thích nghiền nó ra thành bột để ăn như ăn cháo vì bánh rất cứng.
Các bà mẹ , vợ và bạn gái của quân nhân Úc lo ngại rằng người thân của họ không ăn đủ chất bổ dưỡng do đó họ đã làm ra một công thức mới cho bánh quy Anzac. Họ sử dụng bột yến mạch là chủ yếu. Các thứ khác được trộn vào gồm đường, bột mì, dừa, bơ, xi-rô vàng và bicarbonate soda.
Ngày nay bánh quy Anzac vẫn được chế biến và được một số tổ chức cựu chiến binh dùng để gây quỹ.
Bóng bầu dục Ngày Anzac
Từ năm 1995 hai đối thủ truyền thống của AFL (Australian Football League-Liên đoàn Bóng Bầu dục Úc) là hai đội Collingwood vs Essendon đấu với nhau trong Ngày Anzac hàng năm. Trận đấu diễn ra tại Melbourne Cricket Ground và, ngoài giải chung kết ra, đây được coi là trận đấu lớn nhất của mùa bóng bầu dục. Thường thì vé vào xem trận này đều được bán hết sạch từ trước.
Vào cuối trận đấu một cầu thủ được trao huy chương ANZAC, huy chương rất giá trị, vì người này đã thụ hưởng tinh thần ANZAC – kỹ năng, lòng dũng cảm, sự hy sinh, làm việc theo nhóm và công bằng.