Sự thật về nhà hát Sydney: Quá trình xây dựng không hề suôn sẻ

1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ NHÀ HÁT SYDNEY

Nhà hát Opera Sydney (Sydney Opera House, viết tắt SOH) được xem là biểu tượng nổi tiếng nhất của thành phố Sydney và cả nước Úc với kiến trúc độc đáo đẹp tuyệt vời mang hình dáng những vỏ sò hay những cánh buồm no gió ra khơi.

Tọa lạc tại Bennelong Point ở bến cảng Sydney, gần với cây cầu Sydney Harbour cũng nổi tiếng, tòa nhà và khu xung quanh tạo nên một hình ảnh nước Úc đặc trưng. Đây là một trong những công trình kiến trúc tiêu biểu nhất thế kỷ 20 và là một trong các địa điểm biểu diễn nghệ thuật nổi tiếng nhất thế giới. Đây còn là nơi trình diễn hòa nhạc thính phòng, vũ ballet, kịch và ca nhạc. Nhà hát này cũng là trụ sở của Sydney Theatre Company và Sydney Symphony Orchestra. Nhà hát được quỹ Opera House Trust quản lý (Quỹ này thuộc Sở Nghệ thuật New South Wales).

Sau 10 năm xây dựng thì nhà hát Opera Sydney vô cùng tráng lệ đã ra mắt người dân vào năm 1973. Công trình này được thiết kế bởi kiến trúc sư Jorn Utzon người Đan Mạch vô cùng tài năng và nổi tiếng. Nền móng của tòa nhà được đảm bảo vô cùng vững chắc với 580 cột bê tông to lớn đóng sâu 25m dưới đáy biển. Cả tòa nhà được điều hòa bằng không khí tự nhiên nhờ vào phần mái được thiết kế để gió thổi vào bên trong. Mái nhà được lợp bởi 1.056 triệu viên ngói được nhập khẩu từ Thụy Điển với khả năng tự làm sạch. Tổng diện tích của tòa nhà lên đến 1,8 ha, với chiều dài là 183m và chiều rộng là 120m. 

2. QUÁ TRÌNH XÂY DỰNG NHÀ HÁT SYDNEY KHÔNG HỀ SUÔN DẺ 

Kiến trúc sư từ chức giữa chừng

Cahill phát động cuộc thi thiết kế quốc tế vào ngày 13/9/1955 và nhận được 233 bài thi của các kiến trúc sư từ 32 quốc gia. Tiêu chí thiết kế là phải có sảnh lớn với 3.000 chỗ ngồi và một hội trường nhỏ hơn cho 1.200 người. Nhà hát có thể được sử dụng để trình diễn opera, nhạc giao hưởng và dàn hợp xướng, cũng như tổ chức các buổi họp quy mô lớn, các buổi thuyết trình, biểu diễn múa ba lê.

Người chiến thắng được công bố vào năm 1957 là nhà thiết kế Đan Mạch Jørn Utzon. Thực tế, bản thiết kế của ông ban đầu bị loại nhưng sau đó được một giám khảo cho đỗ "vớt" và cuối cùng giành giải nhất.

Ban giám khảo đánh giá bản vẽ "đơn giản đến mức trông chỉ như sơ đồ" nhưng họ đề cao tính sáng tạo của Utzon và tính độc đáo của bản vẽ. 

Bản vẽ thiết kế nhà hát mà Jørn Utzon gửi dự thi

Nhà hát bắt đầu được xây dựng vào tháng 3/1959 với ước tính chi phí 7 triệu đô Australia và dự kiến hoàn thành vào tháng 1/1963. Tòa nhà được xây dựng theo ba giai đoạn: phần nền bên dưới, mái nhà "vỏ sò" và nội thất, theo Cphpost.

Tuy nhiên, vì chịu nhiều áp lực bởi chính quyền bang mới, Utzon quyết định không tiếp tục tham gia vào dự án. Vào thời điểm đó, giai đoạn hai đã gần hoàn thành.

Trong khi đó, nhiều người đã biểu tình và tuần hành khắp thành phố để kêu gọi Utzon quay lại dự án. Tuy nhiên, kiến trúc sư này đã đóng cửa văn phòng tại Sydney và rời khỏi đất nước trong năm đó, thề sẽ không quay lại Australia.

Người thay thế Utzon là kiến trúc sư người Australia Peter Hall. Ông đã tạo ra nhiều thay đổi lớn cho nội thất của nhà hát, chủ yếu về chỗ ngồi và kết cấu để cho chất lượng âm thanh tốt nhất.

Công trình chậm tiến độ

Chính phủ Australia muốn khởi công sớm hơn vì lo sợ sự ủng hộ của công chúng và nguồn tài chính sẽ giảm theo thời gian, nhưng Utzon khi đó vẫn chưa hoàn thành thiết kế cuối cùng. Đến năm 1961, hai năm sau khi khởi công, dự án đã bị chậm tiến độ một năm, nguyên nhân chủ yếu là một số phần của công trình đã được xây trước khi thiết kế được hoàn thành nên gây ra rối loạn.

Thiết kế trải qua ít nhất 12 lần thay đổi từ năm 1957 đến năm 1963, chủ yếu là do độ khó của việc xây dựng những mái nhà "vỏ sò". Trong khi Utzon và nhóm của ông làm việc cùng nhau suôn sẻ trong giai đoạn đầu, họ gặp rắc rối với chính quyền vì không thỏa mãn kỳ vọng về tiến độ. Năm 1965, lãnh đạo đối lập Robert Askin được bầu làm thủ hiến mới của New South Wales và kiểm soát dự án này sát sao hơn so với chính quyền bang cũ.

Nhà hát được hoàn thành vào năm 1973, chậm tiến độ so với dự kiến đúng 10 năm. 

Bị đội giá

Nhà hát ban đầu được ước tính xây dựng với chi phí 7 triệu đô Australia. Tuy nhiên, sau khi hoàn thành, chi phí bị đội lên đến hơn 100 triệu đô Australia, gấp 14 lần so với ước tính ban đầu.

"Với chi phí bị đội lên và ảnh hưởng đối với sự nghiệp của một bậc thầy không thể chối cãi của kiến trúc thế kỷ 20, Sydney cho chúng ta một bài học về những gì không nên làm", Flyvbjerg nói, nhắc đến việc danh tiếng của Utzon bị ảnh hưởng vì phải bỏ việc giữa chừng.

Nhà hát Opera Sydney đã trở thành một trong những tài sản quốc gia quý giá nhất của Australia, giúp nước này kiếm được 775 triệu đô Australia một năm nhờ bán vé và thúc đẩy tham quan, du lịch.

"Chi phí xây dựng công trình là khoản tiền bỏ ra xứng đáng", nhà kinh tế Saul Eslake nói. 

Mặc dù gặp nhiều khó khăn trong quá trình xây dựng, nhưng nhà hát opera Sydney đã trở thành biểu tượng của đất nước Úc xinh đẹp và được khắp thế giới biết đến. Nếu có dịp đến Úc, bạn nhớ ghé thăm nhà hát này nhé!