Liều thuốc cho chứng "shock văn hóa" cúa tân du học sinh Mỹ

1. Sốc văn hóa là gì?

Sốc văn hóa là trạng thái bất an mà một người cảm thấy khi được đặt vào một môi trường văn hóa khác với môi trường văn hóa quen thuộc của mình. Đây chính mà trở ngại lớn mà mọi du học sinh phải vượt qua khi đặt chân đến đất nước mà họ du học. Nếu không vượt qua được, toàn bộ quá trình học sau đó sẽ bị ảnh hưởng xấu thậm chí phải kết thúc trước thời hạn.

Khái niệm sốc văn hóa lần đầu tiên được nhà nhân chủng học Kalvero Oberg đưa ra năm 1954. Theo đó sốc văn hóa là trạng thái bất an mà một người cảm thấy khi được đặt vào một môi trường văn hóa khác với môi trường văn hóa quen thuộc của mình. Đây chính mà trở ngại lớn mà mọi du học sinh phải vượt qua khi đặt chân đến đất nước mà họ du học. Nếu không vượt qua được, toàn bộ quá trình học sau đó sẽ bị ảnh hưởng xấu thậm chí phải kết thúc trước thời hạn.

Khi bắt đầu sống ở môi trường hoàn toàn khác biệt về văn hóa nơi bạn được sinh ra và lớn lên, bạn sẽ gặp phải rất nhiều thách thức về những khái niệm tưởng chừng như là tất nhiên, những thói quen và thậm chí là cả niềm tin. Điều bạn cần làm là ghi nhớ, học hỏi và hòa nhập chứ đừng "hòa tan".

Shock văn hóa nảy sinh khi bạn cố gắng hòa nhập vào một môi trường văn hóa và xã hội mới. Nhận thức rõ việc bạn có khả năng trải nghiệm một chương mới trong cuộc sống của mình có thể giúp bạn làm quen với ngôi nhà mới dễ dàng hơn. Những cảm giác bạn có thể trải qua là sự rụt rè, không an tâm và lo lắng. Mọi thứ đều có thể trở nên lạ lẫm như thức ăn, hành vi, cách cư xử của mọi người xung quanh, thời tiết vv..Thêm vào đó bạn có thể cảm thấy khá là stress nếu như kỹ năng ngoại ngữ của mình không được trôi trảy. Việc đầu tiên là bạn cần chấp nhận thực tế rằng shock văn hóa là một phản ứng hoàn toàn bình thường khi đến một đất nước mới. Khi bạn dần quen với ngôi nhà mới của mình, bạn sẽ tiếp tục hành xử và cảm nhận như chính con người cũ của mình. 

2. Biểu hiện sốc văn hoá khi đi du học Mỹ

Tuy nhiên sốc văn hoá sẽ thực sự đáng buồn cho các bạn nào không thể hoà nhập được. Đó sẽ là những ngày “u ám” trong cuộc đời với cái cảm giác chới với, không nơi nương tựa, không bạn bè, không người trò chuyện… Vô vàn những khó khăn khi sống ở nơi đất khách quê người.

Thiếu tự tin là điều mà nhiều bạn gặp phải khi sống ở đất nước không phải ngôn ngữ mẹ đẻ của mình. Khó khăn trong giao tiếp với người bản xứ, tiếp xúc với sự phát triển của công nghệ, các môn học trên lớp, bài tập về nhà…sẽ đẩy bạn đến tình trạng stress và áp lực. Cùng với đó là những hệ luỵ như trầm cảm, cảm thấy mất mát, thiếu thốn tình yêu thương và mất phương hướng.

Mọi thứ còn “kinh khủng” hơn đối với các bạn nhỏ du học trung học Mỹ, một vốn tiếng Anh nghèo nàn, không có khả năng tự chăm sóc bản thân và cú sốc khi sống cùng gia đình người bản xứ….

3. Liều thuốc chống sốc văn hóa cho tân du học sinh Mỹ

Để có thể vượt qua shock văn hóa một cách dễ dàng và nhanh chóng, đây là một trong những gợi ý:

- Giữ vững tư tưởng của mình, luôn tự nhắc mình lý do tại sao bạn thực sự ở đây - là để tiếp thu một nền giáo dục cao cấp, là để có nhiều cơ hội  tốt hơn trong tương lai...

- Hãy thực tế và để mình rộng mở. Mọi người ở môi trường mới sẽ có cách suy nghĩ và hành vi ứng xử khác với môi trường ở quê nhà. Bạn nên đặt suy nghĩ của mình trên một bình diện rộng hơn là chỉ dựa vào đánh giá cá nhân. Bạn nên hiểu rằng văn hóa có sự tác động to lớn lên cá tính mỗi người. Học và làm việc trong môi trường quốc tế là một trải nghiệm tuyệt vời giúp bạn hiểu và trân trọng sự khác biệt về màu da, văn hóa, lối sống...

- Đừng bỏ cuộc quá nhanh chóng và hãy tìm sự giúp đỡ khi bạn cần. Có những người sẽ sẵn sàng giúp bạn như bạn bè/người thân qua điện thoại/Skype chat... và gần nhất là các nhà tư vấn sinh viên quốc tế của chính ngôi trường bạn. Hầu như các trường đại học tiêu chuẩn nào cũng có bộ phận tư vấn và giúp đỡ sinh viên quốc tế hòa nhập và giải quyết các vấn đề học tập cũng như cá nhân. Đây là cơ hội cho bạn để lớn lớn và chứng tỏ với bản thân cùng những người thân yêu rằng bạn là một cá nhân đầy nỗ lực. 

- Thu thập kinh nghiệm: Ngay từ khi bạn có kế hoạch đi du học, hãy tìm hiểu về văn hóa, phong tục tập quán và một số thông tin thiết yếu như thông tin về các vấn đề xã hội, chính trị, phong tục, địa lý và lịch sử… của đất nước mà bạn sắp đến. Có như vậy thì bạn mới đỡ bỡ ngỡ hơn khi hòa nhập với môi trường học tập và các thói quen, tập quán sinh hoạt mới. Chăm chỉ tìm qua Internet, đọc thêm sách hướng dẫn du lịch, và “lê la” trên các diễn đàn, forum của các du học sinh để học hỏi thêm kinh nghiệm của những anh chị đi trước sẽ giúp bạn có được một tâm lý tốt để đối mặt với những thay đổi.

- Suy nghĩ tích cực về cuộc sống mới :Ngay khi đặt chân sang đất nước mới, hãy xác định bạn sẽ gặp nhiều khó khăn và còn cả một chặng đường dài phía trước đầy chông gai phải vượt qua. Mỗi lần gặp chuyện không hay, đừng suy nghĩ tiêu cực. Hãy tự an ủi mình một cách tích cực, luôn nhớ rằng mình có mặt tại đây để học tập và tìm kiếm những cơ hội cho tương lai.

- Kết bạn và kết bạn: Là một biện pháp vô cùng quan trọng. Đừng ru rú một mình mà lo nghĩ và chán nản. Việc kết bạn không chỉ dừng lại ở các lớp học, trung tâm mà bạn nên mở rộng trong khu mình sinh sống, nơi làm thêm. Kết bạn với học viên nước sở tại để có cơ hội tìm hiểu và họ sẽ là phao cứu sinh mỗi khi bạn gặp rắc rối. Kết bạn với du học sinh các nước khác để bạn bớt cô đơn và tìm hiểu được nhiều hơn về văn hóa, chính họ cũng có những bài học hữu ích để giúp đỡ bạn.

- Giao lưu với những người dân bản xứ : Đây là một điều vô cùng khó khăn nhé, vì người dân địa phương thường ít quan tâm đến du học sinh. Nhưng bạn hãy chủ động làm quen, và học hỏi kinh nghiệm sống từ họ. Những thắc mắc về giá cả, ẩm thực, luật pháp… bạn chủ động hỏi thì sẽ nhận được sự trợ giúp thôi.

Không nên coi những khác biệt trong nền văn hóa mới là nguồn gốc của mọi vấn đề. Thay vào đó nên xem vấn đề đến từ đâu và đâu là sự khác biệt giữa hai nền văn hóa. Cùng một sự kiện, hiện tượng nhưng quan niệm của hai nền văn hóa khác nhau nên không thể dùng thước đo của nền văn hóa này áp sang nền văn hóa kia. Sốc văn hóa là điều không thể tránh khỏi, hãy rút ngắn tối đa thời gian sốc và giảm thiểu các tác hại của nó bằng internet và những cơ hội trao đổi với các living book tại các triển lãm du học ngay từ khi học cấp ba. Chuẩn bị sớm không bao giờ là thừa với những người muốn chinh phục những thử thách chông gai nơi viễn xứ.